کد مطلب:36041 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اعتقادات

مجادله با پيامبر از نظر قرآن، آزاد است يا ممنوع؟

مجادله و استدلال به مسلٌمات نزد طرف بر ضدٌ او، يكي از طرق استدلال است كه در اسلام به آن دعوت شده است، آنجا كه خدا به پيامبر دستور ميدهد كه «وَ جادِلْهُمْ بِالٌتي هِيَ أَحْسَنُ» نمل/ 125: [با آنها با شيوه زيبا به جدال برخيز.]
معالوصف مجادله و مناقشه با پيامبر حرام و ممنوع است و مقصود آن همان «مراء» و تعصب بر باطل ميباشد، چنانكه ميفرمايد:
«وَ مَنْ يًشاقِقِ الرٌَسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيٌَنٌَ لَهُ الْهُدي وَ يَتٌَبعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنينَ نُوَلٌِهِ ما تَوَلٌي وَ نُصْلِهِ جَهَنٌَمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً» نساء/ 115.
[هر كس كه با پيامبر پس از روشن شدن نشانه حق، به جدال و نقاش برخيزد از غير راه مؤمنان پيروي كند وارد دوزخ ميسازيم چه سرانجام بدي است.]
جمله «مِنْ بَعْدِ ما تَبَيٌَنَ لَهُ الْهُدي» بيانگر همين واقعيت است و اين كه هدف از «مناقشه» حقيقتيابي نبوده و جز لجاجت، چيزي در كار نباشد.
از اين جهت در آيات ديگر ميفرمايد: «وَ مَنْ يُشاقِقِ اللهَ وَرَسُولَهُ فَإِنٌَ اللهَ شَديدُ الْعِقابِ» انفال/13 [هر كس با خدا و پيامبر او به مخالفت برخيزد، خدا سخت كيفر است.]
با اين بيان مفاد ديگر آياتي كه مجادله با پيامبر را نكوهش ميكند، روشن ميگردد چنانكه ميفرمايد:
«يُجادِلُونَكَ فِي الْحَقِ بَعْدَ ما تَبَيٌَنَ» انفال/6 [با تو پس از روشن كردن واقعيتها مجادله ميكنند.]
اين نوع مجادلهها كه براي حقيقت يابي و واقع بيني صورت نميگيرد، محر‍ٌَم و ممنوع است ولي اگر طرف به خاطر درك حقيقت از درِ جدال وارد شود و سرانجام پس از روشن گشتن حق، از حق پيروي نمايد هرگز حرام نبوده و پيامبر نيز به اين نوع مذاكرهها گوش فرا ميدهد و مجادله مردم نجران با پيامبر اين نوع از مجادله بود و قرآن آن را در سوره آل عمران آيههاي 59 و 60 نقل نموده است.

---

منشور جاويد ج 7
آية الله جعفر سبحاني